- 1 công 3 việc để xây nền cho nền dân chủ tương lại
Ts. Nguyễn Đình Thắng
Ngày 6 tháng 12, 2017
http://machsongmedia.com
Tháng rồi, nhiều người đã theo dõi trực tuyến cuộc đối mặt giữa đoàn xã hội dân sự (XHDS) thật và đoàn quốc doanh ở Diễn Đàn Người Dân ASEAN, năm nay tổ chức ở Manila, Philippines. Rõ ràng là phe quốc doanh đã lúng túng vì trước người thật việc thật, sự mạo nhận tự động bị phơi bày.
Tuy nhiên, phơi bày sự giả tạo của đoàn XHDS quốc doanh không là mục tiêu của chúng tôi. Từ 2015, tạo điều kiện cho các thành phần XHDS Việt Nam tham gia các diễn đàn khu vực nằm trong kế hoạch 10 năm dân chủ hoá Việt Nam, với 3 mục tiêu là:
(1) Giới thiệu người trong nước với cung cách sinh hoạt trong môi trường dân chủ ngoài Việt Nam;
(2) Tăng sự gắn bó giữa nhóm kết nghĩa ở ngoài nước và cộng đồng trong nước mà họ kết nghĩa;
(3) Lôi kéo các tổ chức quốc tế hợp tác trong việc phát triển XHDS ở Việt Nam.
Cả 3 mục tiêu này đều nằm trong kế hoạch tăng lực và thế cho XHDS ở Việt Nam, để nới rộng dần không gian an toàn cho việc thực thi các quyền chính đáng của họ và của người dân nói chung.
Thành viên của một nhóm kết nghĩa ở hải ngoại tại Hội Nghị ACSC/APF, ngày 10-13 tháng 11, Manila, Philippines
Môi trường sinh hoạt dân chủ ngoài Việt Nam
Người dân trong nước có thể đọc và học về các nguyên tắc sinh hoạt XHDS nhưng không có cơ hội thực nghiệm và cảm nhận thế nào là dân chủ khi họ sinh ra và lớn lên trong một thể chế mang tính cách chỉ thị từ trên xuống. Tham gia những diễn đàn XHDS ngoài Việt Nam là một cách để họ tiếp cận dân chủ.
Từ năm 2015, hàng năm BPSOS chủ xướng và đồng tổ chức Hội Nghị Tự Do Tôn Giáo hay Niềm Tin ở Đông Nam Á (SEAFORB). Chúng tôi chọn lọc thành phần tham dự để mọi tham dự viên cảm nhận được rằng tiếng nói của họ được lắng nghe và ngang bằng với tiếng nói của các chuyên gia, của các giới chức LHQ, của các tổ chức nhân quyền quốc tế, và của các bạn bè đến từ nhiều quốc gia khác.
Năm 2015 cũng là thời điểm chúng tôi sắp xếp cho phái đoàn XHDS ở Việt Nam tham dự Hội Nghị XDHS ASEAN / Diễn Đàn Người Dân ASEAN (ACSC/APF). Tại đây họ có cơ hội để quan sát hay đọ sức với đoàn quốc doanh do nhà nước gửi đi. Nơi đây, đoàn quốc doanh phải chấp nhận luật chơi dân chủ, chứ không thể lấn lướt XHDS độc lập như họ vẫn làm ở Việt Nam.
Năm nay cả 2 hội nghị được tổ chức nối đuôi nhau ở Manila, Philippines.
Quang cảnh Hội Nghị SEAFORB, ngày 7-9 tháng 11, Manila, Philippines
Kết nghĩa trong-ngoài
Tại bữa ăn chiều chia tay, mỗi người được đề nghị biểu lộ cảm xúc bằng một chữ. Bên cạnh các cảm xúc như vui, hoà, thành công, tiến lên, phấn khởi, tình thân, thắng lợi, hỵ vọng… thì “nhớ” là cảm xúc nhiều người chia xẻ nhất.
Qua 7 ngày sinh hoạt gần gũi với nhau, 45 con người, với 1/3 đến từ trong nước và số còn lại là từ những phương trời tự do ở Mỹ, Canada và Pháp, đã trở thành anh chị em một nhà. Ngoài giờ hội nghị, chúng tôi đã ăn sáng, ăn trưa, ăn chiều và ăn khuya với nhau, đàn hát với nhau, đi chợ đêm với nhau, hóng gió với nhau, tâm tình với nhau…
Tuy gặp nhau lần đầu, phần lớn chúng tôi đã họp hành thường xuyên với nhau trong quan hệ kết nghĩa trong ngoài. Thành phần ở trong nước được tuyển chọn phần đông là từ các cộng đồng đã ở trong chương trình kết nghĩa. Người ở ngoài nước cũng thế, phần lớn đã là thành viên của các “nhóm kết nghĩa” kết nghĩa với cộng đồng ở trong nước.
Đến khi giáp mặt nhau ở “hiện trường” thì niềm vui rộn lên và tình cảm chan hoà. Sự yêu thương, tình thân ái chính là chất keo gắn bó những con người ở cách xa hàng nghìn dặm. Qua đó, công thức kết nghĩa tạo nên nhịp cầu nối liền người dân trong nước với đồng bào của họ ở khắp thế giới tự do, để cùng nhau mưu cầu một Việt Nam tương lai nhân bản, dân chủ và độc lập.
Kết nghĩa là, một nhóm người Việt ở hải ngoại hiệp nhất với một cộng đồng ở trong nước để cùng phát huy lực và thế cho cộng đồng ấy. Khi trong-ngoài thành một đại gia đình thì lực và thế tổng hợp sẽ tăng nhanh và khả năng huy động nguồn lực và các quan hệ ở trong nước và trên thế giới cũng tăng nhanh.
Đoàn XHDS thật và đoàn quốc doanh đối mặt tại Hội Nghị ACSC/APF, ngày 13 tháng 11, 2017
Lôi kéo các tổ chức quốc tế
So với các quốc gia khác ở trong vùng như Campuchia hay Miến Điện, Việt Nam ít được các tổ chức nhân quyền quốc tế quan tâm. Trong 3 năm qua, một ưu tiên của BPSOS là lôi kéo thêm các tổ chức quốc tế thực hiện các đề xuất liên quan đến Việt Nam. Muốn thế, phải giúp các tổ chức ấy vượt qua hai chướng ngại: (1) Sự thiếu hiểu biết về hiện tình ở Việt Nam, và (2) sự thiếu vắng thành phần XHDS Việt Nam với khả năng đối tác.
Hội Nghị SEAFORB là môi trường mà chúng tôi tạo ra để các tổ chức quốc tế hiểu thấu đáo hơn về tình trạng vi phạm tự do tôn giáo ở Việt Nam, và tiếp cận trực tiếp những nhân chứng đến từ Việt Nam. Và nhờ công thức kết nghĩa, các cộng đồng cử người tham gia hội nghị đều có khả năng đối tác với các tổ chức quốc tế — sở trường của người ở ngoài bù đắp cho sở đoản của người ở trong nước.
Và quan trọng không kém là sự hiện diện của đoàn XHDS thật bên cạnh đoàn XHDS quốc doanh ở hội nghị ACSC/APF đã tạo nên hình ảnh tương phản và giúp cho bạn bè quốc tế ngày càng phân định được giữa XHDS thật và XHDS quốc doanh.
Kết quả là trong 3 năm qua, đã có thêm gần chục tổ chức nhân quyền quốc tế quan tâm đủ để mở ra các đề án để yểm trợ cho các cộng đồng tôn giáo độc lập ở Việt Nam. Tiến trình chuyển hoá này vẫn tiếp diễn. Đấy là nguồn trợ lực và trợ thế rất quan trọng cho kế hoạch 10 năm dân chủ hoá đất nước.
Đòi trả tự do cho Nguyễn Bắc Truyển tại Hội Nghị ACSC/APF, ngày 11 tháng 11, 2017
Kết luận
Nói tóm lại, mục tiêu của chúng tôi không phải là làm “bẽ mặt” đoàn XHDS quốc doanh. Nếu bị bẽ mặt thì đó là do lỗi của chính họ vì mạo nhận XHDS để rồi bị người ta khám phá. Mục tiêu của chúng tôi là xây dựng lực và thế cho người dân, từng cộng đồng một, cho đến khi chính quyền ở từng địa phương phải trả lại không gian dân sự cho người dân.
Để thực hiện điều này, chúng tôi tạo môi trường cho người dân ý thức được về dân chủ, hiệp nhất với khối người có lòng ở hải ngoại để phát triển thế là lực cho chính mình, và vận động sự yểm trợ của lực lượng dân chủ trên thế giới. Đó mới thực sự là mục tiêu của chúng tôi khi tạo cơ hội cho người dân ở trong nước và các anh chị em kết nghĩa của họ ở hải ngoại tham gia các diễn đàn khu vực.
Bài liên quan:
Điều thú vị nhất ở Hội Nghị Xã Hội Dân Sự ASEAN năm nay
http://machsongmedia.com/vietnam/danchu/1276-2017-11-19-19-40-04
Điểm mặt phái đoàn XHDS quốc doanh tại Hội Nghị XHDS/Diễn Đàn Người Dân ASEAN
http://www.machsongmedia.com/vietnam/danchu/1283-2017-12-07-04-15-04